Ekainak 25

• Zezenketen aurkako Munduko Eguna

1910. urteko junixuaren 25ian “Jardín Galería de Convalecientes” inaugurau zan, Espaiñiako lehelengua. Gerora hari lekuari “Jardiñeta/Jardines” izena geratu jakon. Han ipiñi eben gero modernista erako marmol zurizko monumentua, Niceto Muguruza doktoriarena, erdixan brontzezko medalloia ebala. Gero Ignacio Zuloaga Institutua egitteko handik kendu eben. Inauguraziñorako, orduko Alfonso XIII.a Plazan (Unzagan) batu eta organizau zan jendia: aurre-aurrian eskoletako umiak, neska eta mutil, maistrekin, ikurriñak eta estandartiak eruaten; ondorik, korporaziño munizipala, Muñoz alkatia buru zala; atzetik Donostiako “Comité antituberculoso”-ren izenian juandakuak, Eibarko arkitekto munizipala, eta Jardin Galerixako komisiñua (Muguruza eta Madinabeitia medikuak, eta Acha eta Ciorraga jaunak); eta ondorik jende pillo haundixa eta “La Marcial” musika bandia. Danak konforme eguazan bihar ona zala tuberkulosisa eta antzerako gaixotasunak osatzeko. Alfonso XIII.a Plazan barriro, umiak himnuak kantau, eta jendia erretirau egin zan.

Galerixa etxia tontor baten eguan, errez juateko moduan. Etxia, 20 metro luze eta 4 metro altu zan, pisu batekua. Azpixa galipotarekin hartuta ekan. Aurrekaldian haixia sartzeko bastidorak eguazan; barruan, egoteko, zumezko “chaisses-longues” bankuak eguazan. Eskumatara sukalde txiki bat eguan; ezkerretara, komunak. Gaiñekaldian terrazia ekan. Galerixia eta inguru guztia galipotarekin hartuta eguan, pasiatzeko. Galerixiarekin garbittasuna gura eben: “cura de aire” edo aeroterapixia egitten zan bertan, tuberkulosisaren kontrako sanatorixuetan leintxe. Hamen Galerixian eguan aldia bakarrik egunez egotekua zala, norberak bere jatekua eruanda.