San Andres eguna

San Andres berriro agertzen da egutegian eta herriak edozein iragarki ofizial baino lehenago nabaritzen du. Data batzuek taupada partekatu bat bezala funtzionatzen dute: Ustekabe entzutea edo azokara irtetea nahikoa da zerbait berezia berriro gertatzen dela ulertzeko. Eta, aurten ere, festa honek zerbait deserosoa baina agerikoa erakusten du: San 
Andresek udal askok baino hobeto komunikatzen du.

Gaztaina usainarekin, lehen postuak ikustearekin edo "San Andres badator" bat entzutearekin, jendeak ulertzen du klima, emozioa eta ospakizunaren zentzua. Ez dago ezer azaldu beharrik; herriak berak osatzen du historia. Jaiak kontaketa duelako konektatzen du, oso barruan gordetzen dugun eta bizirik sentitzeko titularrik behar ez 
duen zerbait aktibatzen duelako.
Bitartean, udal askok datuekin bakarrik hitz egiten dute: inbertsioak, portzentajeak…
Informazioa, bai; baina emozioa, inon ere ez. Eta emoziorik gabe ez dago komunitaterik. Herri batek ez du bere burua zenbaki batean ezagutzen, batzen duen istorio batean bere burua ezagutzen du eta nor den gogorarazten dio.

Komunikazio instituzionala oharren arbela bihurtu da: amaitutako obrak, argazki zorrotzak, inork gogoratzen ez dituen balantzeak. Dena zuzen, baina dena hotz. San Andresek soberan duena falta da: memoria, identitatea, praktikotasunetik haratago jendea lotuko duen haria. Mezu batek garrantzia izatea bezain gauza erraza — eta zaila —.

Horregatik, agian, ikuspegia aldatzeko unea da: zarata gutxiago eta narratiba gehiago; autobonbo gutxiago eta egia gehiago. Kontua ez da ezer heroikoa asmatzea, baizik eta jendeak sentitzen duena entzutea eta forma ematea.

Komunitateak badu istorio bat; maitasun eta argitasun pixka bat izatea baino ez du eskatzen. San Andres honek, herria instintiboki elkartzen den bitartean, agian oinarrizko zerbait gogoratzea tokatzen da: kontakizunik gabe, erakunde batek informazioa ematen du; kontakizunarekin, batu egiten du. Eta herri batu batek beti egiten du aurrera edozein plan estrategikok baino hobeto