Gaztelerazko zortzi abizen
2018/06/08
16:09
eta kitto!
Eibarren Akebai plataformak Hamaika Berbaldi egitasmoa martxan jarri zuen 2017ko abenduan euskeraren aldeko diskurtsoa berritzeko, euskeraz bizi nahi dutenak ahalduntzeko eta euskeraz bizi ez den jendearengana iristeko, besteak beste. Horretarako, hamaika hitzaldi, tertulia edo mahainguru egingo ditu 2018ko abendura arte, eta ekainaren 12an, martitzena, 19:00etan Urkizuko eskolan izango da zita berria. Jon Maia bertsolaria izango da hizlaria eta bere jatorriei buruzko gogoeta egingo du ‘Desde Extremadura al Bertsolarismo. La historia de una integración’ saioan. Hitzaldia gaztelaniaz egingo da eta ‘As Burgas’ Galiziako Etxea ibili da Akebairekin elkarlanean ekitaldia antolatzen.
Jon Maia urretxuarrak palmares handia lortu du bertsolaritzan. Lau aldiz izan da finalista Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusian (3. izan zen 2009an), hirutan Gipuzkoakoan, Euskal Herriko eta Gipuzkoako Eskolarteko Txapelketak irabazi ditu eta Xenpelar saria eskuratu du birritan. Horrez gain, euskarazko hainbat liburu argitaratu ditu, arrakasta handiko euskal dokumentalak zuzendu ditu eta hainbat euskal musika-talderen letren egilea izan da. Euskal Filologian lizentziatua, ia inork ez du zalantzan jarriko gaur egungo euskal kulturaren erreferenteetako bat dela. Maiaren jatorria, ordea, ez dago Euskal Herrian.
Aita Zamorakoa eta ama Extremadurakoa ditu Maiak. Bera Urretxun jaio zen eta euskeraz egiten zuen eskolan, baina gazteleraz etxean. “Aitak bazekien euskeraz egiten, ikasi zuen, baina amak ez, eta gazteleraz egiten genuen”, adierazi izan du bertsolariak. Bere familiaren antzeko asko bizi zen Urretxun, baina aitaren lan kontuengatik Zumaiara bizitzera joan eta bere jatorriak ezkutatzen hasi zen Maia. “Ikastolan denek egiten zuten euskeraz, lau edo bost kenduta denak ziren euskaldunen seme-alabak, eta ezberdina nintzela konturatzen hasi nintzen”. Bere abizenak eta jatorria ezkutatzen zituen, eta bertso-eskolan sari bat irabazi zuen egunean gurasoak saihesten ibili zen. “Ez nuen nahi inork ikustea gurasoekin gazteleraz egiten nuela”.
Maiak bizipen guzti horiek batu ditu eta hainbat tokitan eman du horren berri. Hitzaldiaren tituluak dioen bezala, integrazio-istorioa da berea eta bere familiarena, eta Akebai plataformak, Eibarren bizi den errealitatea kontuan hartuz, aproposa ikusi du Maiaren hitzaldia Hamaika Berbaldi egitasmoaren barruan eskaintzea. Horretarako, ‘As Burgas’ Galiziako Etxera jo eta Juan Jose Flores presidenteak gogo handiz hartu zuen Akebairekin elkarlana egiteko proposamena. “Migratzaileen ondorengoa den norbait hitzaldira ekartzeko proposamena egin zigun Akebaik eta Jon Maia aipatu zuten. Ideia bikaina iruditu zitzaidan, izan ere, lehendik ezagutzen dut Maia, hainbatetan egon naizelako bere hitzaldietan”. Maiaren mezuaren indarra eta garrantzia goraipatzen du Floresek eta bere ustez oso baliagarria izango da askorentzat, “migratzaileentzat eta bertokoentzat”.
Etxe erregionalen lana integrazioan
Juan Jose Flores 1964an etorri zen Arrasatera eta orain dela 30 urte bizi da Eibarren. “Denetarik entzuten bada ere, niri oso harrera ona egin zidaten eta primeran sentitu naiz beti hemen. Inoiz ez dut eduki elkarbizitza arazorik”. Flores Salamancan jaio zen, baina ‘As Burgas’ Galiziako Etxeko presidentea da. Nola ba Salamancako bat Galiziako Etxearen buru? “Nire emaztea galiziarra da eta hortik iritsi zitzaidan aukera”.
Etxe erregionalek integrazioaren inguruan egiten duten lana goraipatu du eta horren adibide dira urtean zehar antolatzen dituzten ekintzak. “Etxe bakoitzak bere kulturaren ikurrak diren ekintzak lantzen baditu ere, herritar guztien parte-hartzea bultzatzen dugu. Kulturen elkartrukea egiten saiatzen gara”. Floresen ustez alde biek egin behar dute lan integrazioaren bidean, “kanpotik datozenek eta bertan daudenek”.
Espainiatik datozen migratzaileen fluxua asko jaitsi da azken urteotan eta gaur egun beste herrialde batzuetatik etortzen da jendea Eibarrera. Floresek ez du uste horrek integrazioa zailtzen duenik. “Gaur egun integraziorako baldintza hobeagoak ematen direla uste dut, jendeak pentsaera irekiagoa duelako, eta erakundeek zentzu horretan lan gehiago egiten dutelako eta laguntza gehiago eskaintzen dutelako”. Bere ustez beti daude salbuespenak, baina sasoi honetan bizi dugun egoera kontuan hartu behar dela dio. 50., 60. edo 70. hamarkadetan Galiziatik, Gaztela Leonetik, Extremaduratik edo Andaluziatik etorri zirenek langile beharra zuen herria aurkitu zuten Eibarren, baina gaur egun egoera aldatu egin da eta, ondorioz, errezelo eta arazoak sortu daitezke.
Migratzaileen belaunaldi berriak
Etxe erregionalek herrien kulturaren babeserako eta integraziorako bidea ireki zuten, baina orain dela hamarkada batzuk Eibarrera iritsi zirenak jubilatzen doaz eta horietako asko euren jaioterrira itzuli dira. “Casa Galiziako kide asko Galiziara bueltatu dira, baina gauza polit bat gertatzen da baita ere. Gure presidenteordea izan zena, adibidez, iaz jubilatu zen eta Galiziara bueltatu zen, baina beti etortzen da zerbait antolatzen dugunean”. Bizitzaren zati gehiena Eibarren pasa eta gero, etxe bi ditu noizbait migratzailea izan den jendeak.
Norberaren jaioterritik hainbeste urte pasatzeak beste ondorio bat dakar. Migratzaileen gehiengoak familia osatu du Eibarren eta belaunaldi berriek eibartartzat dute euren burua %100ean. “Horregatik, jubilatu asko bere jaioterrira itzultzen bada ere, seme-alabak hemen geratzen dira eta joan-etorrian ibiltzen dira”. Belaunaldi berriek, ordea, ez dute partehartze handia izaten etxe erregionaletan. “Galiziako Etxeak 100 kide inguru zituen lehen, baina orain 80 bat lagunek osatzen dugu”. Orain dela hamarkada batzuk etorritakoak daude batez ere eta gazte gutxi apuntatzen da. “Hala ere, gauza on bat daukagu, ‘Os Galaicos’ musika taldea. Gazteak erakartzeko modu bat da”. Jatorri ez euskalduna izanik, euskaldun sentitzen dira belaunaldi berri horiek eta Floresen ustez, “edozeinentzat izango da oso interesgarria Jon Maiaren hitzaldia, baina hain zuzen ere migratzaileen seme-alaba edo ilobentzat oso egokia izan daiteke”.
Jon Maiaren hitzaldia gazteleraz egingo da. “Akebaikoek esan zidaten Jon Maia berak esan ziela aproposagoa ikusten zuela hitzaldia gazteleraz egitea, bere ustez berak igortzen duen mezua ondo ailegatzeko egokiagoa delako. Euskeraz ez dakien jende asko batuko da eta galdu egingo dira bestela”. Floresek Akebaik hitzaldi hau antolatzeko orduan hartutako erabakia goraipatu du. “Euskeraren alde denok eman behar ditugun pausoak ematen lagunduko du”. Herri anitza izanik, hausnarketa egiteko hitzaldia izango da, “etorkizunera begira pausoz pauso lan egiteko”.
Jon Maia urretxuarrak palmares handia lortu du bertsolaritzan. Lau aldiz izan da finalista Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusian (3. izan zen 2009an), hirutan Gipuzkoakoan, Euskal Herriko eta Gipuzkoako Eskolarteko Txapelketak irabazi ditu eta Xenpelar saria eskuratu du birritan. Horrez gain, euskarazko hainbat liburu argitaratu ditu, arrakasta handiko euskal dokumentalak zuzendu ditu eta hainbat euskal musika-talderen letren egilea izan da. Euskal Filologian lizentziatua, ia inork ez du zalantzan jarriko gaur egungo euskal kulturaren erreferenteetako bat dela. Maiaren jatorria, ordea, ez dago Euskal Herrian.
Aita Zamorakoa eta ama Extremadurakoa ditu Maiak. Bera Urretxun jaio zen eta euskeraz egiten zuen eskolan, baina gazteleraz etxean. “Aitak bazekien euskeraz egiten, ikasi zuen, baina amak ez, eta gazteleraz egiten genuen”, adierazi izan du bertsolariak. Bere familiaren antzeko asko bizi zen Urretxun, baina aitaren lan kontuengatik Zumaiara bizitzera joan eta bere jatorriak ezkutatzen hasi zen Maia. “Ikastolan denek egiten zuten euskeraz, lau edo bost kenduta denak ziren euskaldunen seme-alabak, eta ezberdina nintzela konturatzen hasi nintzen”. Bere abizenak eta jatorria ezkutatzen zituen, eta bertso-eskolan sari bat irabazi zuen egunean gurasoak saihesten ibili zen. “Ez nuen nahi inork ikustea gurasoekin gazteleraz egiten nuela”.
Maiak bizipen guzti horiek batu ditu eta hainbat tokitan eman du horren berri. Hitzaldiaren tituluak dioen bezala, integrazio-istorioa da berea eta bere familiarena, eta Akebai plataformak, Eibarren bizi den errealitatea kontuan hartuz, aproposa ikusi du Maiaren hitzaldia Hamaika Berbaldi egitasmoaren barruan eskaintzea. Horretarako, ‘As Burgas’ Galiziako Etxera jo eta Juan Jose Flores presidenteak gogo handiz hartu zuen Akebairekin elkarlana egiteko proposamena. “Migratzaileen ondorengoa den norbait hitzaldira ekartzeko proposamena egin zigun Akebaik eta Jon Maia aipatu zuten. Ideia bikaina iruditu zitzaidan, izan ere, lehendik ezagutzen dut Maia, hainbatetan egon naizelako bere hitzaldietan”. Maiaren mezuaren indarra eta garrantzia goraipatzen du Floresek eta bere ustez oso baliagarria izango da askorentzat, “migratzaileentzat eta bertokoentzat”.
Etxe erregionalen lana integrazioan
Juan Jose Flores 1964an etorri zen Arrasatera eta orain dela 30 urte bizi da Eibarren. “Denetarik entzuten bada ere, niri oso harrera ona egin zidaten eta primeran sentitu naiz beti hemen. Inoiz ez dut eduki elkarbizitza arazorik”. Flores Salamancan jaio zen, baina ‘As Burgas’ Galiziako Etxeko presidentea da. Nola ba Salamancako bat Galiziako Etxearen buru? “Nire emaztea galiziarra da eta hortik iritsi zitzaidan aukera”.
Etxe erregionalek integrazioaren inguruan egiten duten lana goraipatu du eta horren adibide dira urtean zehar antolatzen dituzten ekintzak. “Etxe bakoitzak bere kulturaren ikurrak diren ekintzak lantzen baditu ere, herritar guztien parte-hartzea bultzatzen dugu. Kulturen elkartrukea egiten saiatzen gara”. Floresen ustez alde biek egin behar dute lan integrazioaren bidean, “kanpotik datozenek eta bertan daudenek”.
Espainiatik datozen migratzaileen fluxua asko jaitsi da azken urteotan eta gaur egun beste herrialde batzuetatik etortzen da jendea Eibarrera. Floresek ez du uste horrek integrazioa zailtzen duenik. “Gaur egun integraziorako baldintza hobeagoak ematen direla uste dut, jendeak pentsaera irekiagoa duelako, eta erakundeek zentzu horretan lan gehiago egiten dutelako eta laguntza gehiago eskaintzen dutelako”. Bere ustez beti daude salbuespenak, baina sasoi honetan bizi dugun egoera kontuan hartu behar dela dio. 50., 60. edo 70. hamarkadetan Galiziatik, Gaztela Leonetik, Extremaduratik edo Andaluziatik etorri zirenek langile beharra zuen herria aurkitu zuten Eibarren, baina gaur egun egoera aldatu egin da eta, ondorioz, errezelo eta arazoak sortu daitezke.
Migratzaileen belaunaldi berriak
Etxe erregionalek herrien kulturaren babeserako eta integraziorako bidea ireki zuten, baina orain dela hamarkada batzuk Eibarrera iritsi zirenak jubilatzen doaz eta horietako asko euren jaioterrira itzuli dira. “Casa Galiziako kide asko Galiziara bueltatu dira, baina gauza polit bat gertatzen da baita ere. Gure presidenteordea izan zena, adibidez, iaz jubilatu zen eta Galiziara bueltatu zen, baina beti etortzen da zerbait antolatzen dugunean”. Bizitzaren zati gehiena Eibarren pasa eta gero, etxe bi ditu noizbait migratzailea izan den jendeak.
Norberaren jaioterritik hainbeste urte pasatzeak beste ondorio bat dakar. Migratzaileen gehiengoak familia osatu du Eibarren eta belaunaldi berriek eibartartzat dute euren burua %100ean. “Horregatik, jubilatu asko bere jaioterrira itzultzen bada ere, seme-alabak hemen geratzen dira eta joan-etorrian ibiltzen dira”. Belaunaldi berriek, ordea, ez dute partehartze handia izaten etxe erregionaletan. “Galiziako Etxeak 100 kide inguru zituen lehen, baina orain 80 bat lagunek osatzen dugu”. Orain dela hamarkada batzuk etorritakoak daude batez ere eta gazte gutxi apuntatzen da. “Hala ere, gauza on bat daukagu, ‘Os Galaicos’ musika taldea. Gazteak erakartzeko modu bat da”. Jatorri ez euskalduna izanik, euskaldun sentitzen dira belaunaldi berri horiek eta Floresen ustez, “edozeinentzat izango da oso interesgarria Jon Maiaren hitzaldia, baina hain zuzen ere migratzaileen seme-alaba edo ilobentzat oso egokia izan daiteke”.
Jon Maiaren hitzaldia gazteleraz egingo da. “Akebaikoek esan zidaten Jon Maia berak esan ziela aproposagoa ikusten zuela hitzaldia gazteleraz egitea, bere ustez berak igortzen duen mezua ondo ailegatzeko egokiagoa delako. Euskeraz ez dakien jende asko batuko da eta galdu egingo dira bestela”. Floresek Akebaik hitzaldi hau antolatzeko orduan hartutako erabakia goraipatu du. “Euskeraren alde denok eman behar ditugun pausoak ematen lagunduko du”. Herri anitza izanik, hausnarketa egiteko hitzaldia izango da, “etorkizunera begira pausoz pauso lan egiteko”.
